آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۴

 تدوین مقدماتی | درس دهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۴

۱۱- تدوین بیانی (ذهنی یا مفهومی)

در مقابل «تدوین تداومی یا روایی» (پرداخته شده در درس قبل) که مهم‌ترین وظیفه آن پیشبرد روایت داستان و اتفاقات داستان به طور پیوسته است، «تدوین بیانی یا ذهنی» قرار می گیرد. «تدوین بیانی» می‌کوشد از طریق تدوین، معانی جدیدی خلق کند و توجهی به پیشبرد رویداد صحنه و یا حفظ تداوم فیزیکی رویدادها ندارد. به بیان دیگر «تدوین تداومی» وظیفه روایت کردن را بر عهده دارد و «تدوین بیانی» وظیفه توصیف، توضیح و تفسیر را بر عهده دارد. همانطور که قبلا هم گفته‌ایم این نگاه به تدوین در فیلم‌سازان سبک مونتاژ و سینماگران روس بر تدوین تداومی غالب بود.

---

  ۱۲- ریتم

ریتم در یک کلام یعنی ضرباهنگ. در حوزه تدوین با دو نوع ریتم مواجهیم:

۱- ریتم درونی: به معنای ضرباهنگ رویدادهای درون هر نما که بر اساس اتفاقات و گفتگوها و میزانسن و نظایر آن شکل می‌گیرد.

۲- ریتم بیرونی: به معنای ریتمی که پای میز تدوین و براساس فواصل زمانی تعویض نماها به وجود می‌آید و ضرباهنگ تغییر نماها را در بر می‌گیرد.

ریتم یکی از کلان‌ترین چالش‌های تدوین است و حتی بعضی ریتم را جوهر اصلی کار تدوین دانسته‌اند. مبنای ریتم بر تشابه، تکرار، تغییر و حرکت است. دقت کنیم که ریتم هم در اجسام ایستا می‌تواند نمود داشته باشد و هم در تصاویر  متحرک و هرآنچه در طول زمان تغییر می‌کند.

 ۱۳- انتقالات تصویری

چگونگی تغییر تصویر از یک نما به نمای دیگر را می‌گویند، این تغییر می‌تواند در ساده‌ترین حالت خود یعنی برش مستقیم اتفاق بیفتد و یا با استفاده از روش‌های دیگری نظیر روبش، هم گدازی، محو کردن و … رخ دهد. دراین‌باره نیز در درس‌های آینده صحبت خواهیم کرد.

۱۴- ساختمان فیلم شامل نما (Shot, Plan)، صحنه (Scene)، فصل (Sequence)

·         نما: کوچک‌ترین واحد فیلم و در واقع سلول آن است که فاصله بین دو برش در تدوین (Plan) و یا یک نوبت ضبط دوربین در تصویربرداری (Shot) را شامل می‌شود.

·         صحنه و فصل: به طور معمول از اتحاد چند نما «صحنه» به وجود می‌آید و چند صحنه یک «فصل» را شکل می‌دهند.

البته حالت‌های خاصی به غیر از این موارد نیز وجود دارد، مثلاً اینکه یک نما معادل یک صحنه باشد و یا یک صحنه به تنهایی یک فصل را تشکیل دهد و حتی یک نما کل فیلم را شامل شود و شامل چند فصل باشد! در درس‌های آینده تعاریف دقیق و انواع مشتقات این عناصر ساختارساز را بیشتر بررسی خواهیم کرد.

۱۴- برداشت

در اکثر قریب به اتفاق موارد یک نما یا یک صحنه به دلایل مختلف تکرار می‌شود و مجددا تصویربرداری می‌شود، به هر نوبت تصویر برداری از یک نما، در اصطلاح سینمایی یک برداشت می‌گویند.

مقدمه ای برای ادامه سیر آموزشی

هدف از چهار درس «اصطلاحات عمومی تدوین و سینما» که از نظر گذشت، ایجاد یک زبان مشترک برای ورود به مباحث تخصصی تدوین بود. از درس بعد به سراغ مباحث تخصصی تدوین خواهیم رفت و مباحثی که پیش از این به صورت تیتروار بیان شد را یک به یک به تفصیل مرور خواهیم کرد. در همین راستا اولین بحث پیش رو معرفی «نماهای تدوینی» است که در همین راستا در مجموعه درسهایی با ۱۵ نمای تدوینی آشنا خواهیم شد که در این سلسله دروس برای نخستین بار به صورت یکجا این ۱۵ نما با عنوان «نماهای تدوینی» مورد بحث قرار خواهند گرفت. امیدواریم این مجموعه دروس بتواند تصویری کاربردی و مفهومی از تدوین به شما بدهد و هنگام ورود به کار با نرم افزارهای تدوین بتوانید تفاوت نگاه تدوینی خود را با افرادی که صرفا به نرم افزار مسلط هستند مشاهده کنید.

---

مطالب مرتبط:

• آموزش تدوین
• درس اول: تدوین چیست؟
•  درس دوم: مدیریت فضای دراماتیک و حسی
•  درس سوم: خلق معنی و ساختار
• درس چهارم: کمک به فرآیند تولید
•  درس پنجم: محدودیت‌های تدوین در بیانِ سینمایی
•  درس ششم: تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی
• درس هفتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۱
• درس هشتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۲
• درس نهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳