کلاکت-clacket
فیلم و سینماکلاکت-clacket
فیلم و سینماآشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳
تدوین مقدماتی | درس نهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳
۸- تداوم
دکتر «احمد ضابطی جهرمی» در کتابِ «تدوین تداومی»، اینگونه «تداوم» را تعریف کرده است:
«اساسا مفهوم تداوم در فیلم‌سازی یعنی عبوری هموار و طبیعی، از ابتدا به میانه و انتهای فیلم و به طور کلی، گذری یک دست از نمایی به نمای دیگر تا پایان داستان.»
بر این اساس دو نوع تداوم مطرح می‌شود:
۱- تداوم داستانی یا موضوعی
۲- تداوم فیزیکی و حرکتی
در «تداوم داستانی» رعایت پیوستگی و تسلسل «وقایعِ داستان» موضوعیت دارد.
اما در «تداوم فیزیکی و حرکتی» یک دستی و اتصال «حرکات و فیزیک رویدادهای صحنه»؛ به نحوی که در نتیجه‌ی تداوم فیزیکی، نماها از نظر بصری چنان به نظر برسند که گویی هیچ لحظه‌ای از رویداد یا بازی حذف نشده و رویداد فقط یک‌بار اتفاق افتاده است.۹- تدوین تداومی
با توجه به مفهوم تداوم، مأموریت تدوین به سبک تداومی این است که در تماشاگر احساسی را خلق کند که وی علی‌رغم دیدن نماهای جدا از هم بپذیرد که به تماشای اجزایی پیوسته و بدون وقفه با تسلسلی یک دست نشسته است. «تدوین تداومی» با ظهور صدا و رشد سینمای قصه‌گو چنان گسترش یافت که تقریبا هرجا صحبت از آموزش تدوین می شود، منظور صرفاً همین شاخه از تدوین است!
۱۰- راکورد (Reaccord)
کلمه «راکورد» از عالم موسیقی به سینما راه پیداکرده و معنای تحت لفظی آن یعنی «هماهنگی مجدد». به طور اصطلاحی وضعیت صحنه را از نظر عناصر مختلف آن مثل دکور، تجهیزات صحنه، نور، صدا، لباس، گریم، میزانسن حرکت بازیگران و… «راکورد آن صحنه» می‌گویند.
همان طور که گفتیم در تدوین تداومی سعی می‌شود نماها طوری کنار یکدیگر قرار بگیرند که به نظر برسد رویداد صرفاً یک بار مقابل دوربین رخ داده است. بنابراین به منظور حفظ تداوم در نماهای مختلف یک صحنه و یا در صحنه‌هایی که باهم اتصال فیزیکی و حرکتی دارند لازم است «راکورد حفظ شود»، یعنی وضعیت و جزئیات عناصر مختلف صحنه تغییر نکند. در غیر این صورت ممکن است در ادراک پیوستگی فیزیکی رویداد صحنه در ذهن مخاطب اخلال ایجاد شود و تصور کند قسمتی از داستان از دست رفته و یا تغییری غیرمنطقی روی داده است، به بیان دیگر بن مایه تداوم فیزیکی حفظ راکورد صحنه در اجزای مختلف آن است.
تصویر ۱- خطای راکوردی این دو نما را بیابید!
مثلاً اگر در برداشت نمای ورود شخصیت‌ها به یک اتاق، بازیگر سیگاری بر لب دارد و با دست راست خود در را باز می‌کند، در نمای بعدی که دوربین داخل فضای جدید قرارگرفته، راکوردِ تمام جزئیات رویداد باید حفظ شود، یعنی بازیگر باید از هر نظر دقیقاً در همان موقعیت قبلی باشد و باز هم با دست راست در را باز کند (مانند اشتباهی که در تصویر ۱ رخ داده است!). این قضیه راجع به بقیه عناصر صحنه نظیر نور، صدا، سایر بازیگران و … نیز صدق می‌کند.
تصویر ۲- خطای حفظ راکوردِ اُتُو در فیلم «فارست گامپ» ساخته رابرت زمکیس برنده ۹ اسکار ۱۹۹۴
وظیفه کنترل جزئیات صحنه و حفظ راکورد چنان سنگین و باظرافت است که شغل «منشی صحنه» را در سینما به وجود آورده. برای حفظ راکورد یک صحنه به طور همزمان باید ۱۲ مورد بررسی شود و از آنجایی که کار بسیار ظریفی است حتی بزرگ‌ترین کارگردان‌ها نیز اشتباهاتی در زمینه حفظ راکورد داشته اند و عده‌ای عاطل و باطل هم در دنیا وجود دارند که کارشان در آوردن همین تناقضات راکوردی است که مثلاً در این نما گِل پاشنه‌ی کفش راست سیاهی لشکر نزدیک پنجره شبیه اردک است ولی در نمای بعدی شبیه مرغابی!! درس بعد آخرین درس از دروس بررسی اصطلاحات سینمایی است و در آن به تدوین بیانی و همچنین اصطلاحات مرتبط با ساختار فیلم خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط:
- آموزش تدوین
- درس اول: تدوین چیست؟
- درس دوم: مدیریت فضای دراماتیک و حسی
- درس سوم: خلق معنی و ساختار
- درس چهارم: کمک به فرآیند تولید
- درس پنجم: محدودیت‌های تدوین در بیانِ سینمایی
- درس ششم: تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی
- درس هفتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۱
- درس هشتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۲
- درس دهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۴
.
