آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳

 تدوین مقدماتی | درس نهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳

۸- تداوم

دکتر «احمد ضابطی جهرمی» در کتابِ «تدوین تداومی»، اینگونه «تداوم» را تعریف کرده است:

«اساسا مفهوم تداوم در فیلم‌سازی یعنی عبوری هموار و طبیعی، از ابتدا به میانه و انتهای فیلم و به طور کلی، گذری یک دست از نمایی به نمای دیگر تا پایان داستان.»

بر این اساس دو نوع تداوم مطرح می‌شود:

۱- تداوم داستانی یا موضوعی

۲- تداوم فیزیکی و حرکتی

در «تداوم داستانی» رعایت پیوستگی و تسلسل «وقایعِ داستان» موضوعیت دارد.

آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۲

   تدوین مقدماتی | درس هشتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۲

برای ورود به مباحث کاربردی تدوین، نیاز به آن است که با برخی از مفاهیم و اصطلاحات کلیدی سینما که در تدوین هم بسیار پرکاربرد هستند آشنا شویم. پس از بررسی سه مفهوم «پیش تولید»، «تولید» و «پس تولید» از منظر تدوین در درس قبل در این درس، به بررسی چهار اصطلاح راش (Rush)، خط فرضی، زاویه نگاه و میزانسن از منظر تدوین می پردازیم.

۴- Footage، Rushes، Dailies

این‌ها اصطلاحاتی هستند که برای فیلم‌های خام و دست‌نخورده‌ای که از دل دوربین یا سایر مراحل تولید استخراج‌شده و به دست تدوینگر می‌رسند، به کار می‌روند.

کلمه راش (Rush) که به معنی کاری را باعجله و سریع انجام دادن است، از آنجایی روی این فیلم‌های خام مانده که از قدیم‌الایام تا به امروز خیل کثیری از فیلم‌سازان بعد از اینکه تصویربرداری را تمام می‌کردند با عجله تمام محتوای تصویربرداری شده را به لابراتوارهای ظهور و چاپ می‌فرستادند و از آنجا با سریع‌ترین وسایل حمل‌ونقل ارسال می‌کردند تا در اسرع وقت که معمولاً فردای تصویربرداری صبح علی الطلوع بود به دست تدوینگر و کارگردان برسد تا پس از بررسی نتایج در مورد کارهایی که باید قبل از ترک مکان فیلم‌برداری انجام شود، تصمیم‌گیری شود. به همین دلایلی که ذکر شد در زبان انگلیسی کلمه روزانه (Dailies) نیز برای این منظور به کار می‌رود.

تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی

 

تدوین مقدماتی | درس ششم: تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی

به نظر می‌رسد اگر فرآیند تدوین همچون آشپزی باشد، در فیلم داستانی با مواد اولیه نیمه پخته و آماده طبخ تری مواجهیم تا فیلم مستند، حتی در خیلی از اوقات تدوین در یک فیلم داستانی صرفا محدود به حدی از دخالت در نتیجه نهایی می‌شود که مشابه فعالیتی است که در آشپزی روی یک ساندویچ می‌توان انجام داد، مثلا اینکه از مخلفات متنوع کدام‌ها را و از هر کدام چقدر بریزیم یا سس چقدر باشد، یعنی صرفا یک چیدمان! اما در فیلم مستند به ویژه گونه‌هایی از فیلم مستند که فاصله بیشتری از سینمای داستانی دارند و کمتر وجوه داستان و شخصیت پردازی و… دارند به ویژه در مستندهای آرشیوی توصیفی و یا آثاری که ساختار روایی خود را پای میز مونتاژ می‌یابند، بارِ به مراتب زیاد تری بر دوش تدوین خواهد بود، ریتم، تعلیق، بازیگری و تمام آنچه سینمای داستانی دارد و در مستند همگی به موضوع و کارگردانی سپرده شده است، با این توضیح اگر از زاویه یک آشپز نگاه کنیم، شاید تدوین یک فیلم مستندِ محض، شبیه پخت فسنجان در ۲۰۰ سال قبل باشد که حتی تهیه رب انار و روغنش هم کار خود آشپز است!!

کمک به فرآیند تولید در تدوین

 تدوین مقدماتی | درس چهارم: کمک به فرآیند تولید

تدوین از طرق زیر می‌تواند فرآیند تولید را به‌گونه‌ای سامان دهد که بسیار کم‌هزینه‌تر شده و کنترل کارگردان را بر روی فیلم به‌منظور افزایش کیفیت و یا اصلاح خطاها به‌شدت ارتقا دهد.

۴-۱- کاهش هزینه‌های تولید

۴-۱-۱- برنامه‌ریزی اقتصادی تولید: از آنجایی که تدوین می‌تواند پیوستگی و تداوم ایجاد کند و زمان و مکان را تغییر دهد می‌توان ترتیب تصویر برداری را از قید روند فیلمنامه آزاد کرد و با استفاده بهینه از زمان، مکان و بازیگران و سایر عوامل تولید، بهره وری را بسیار بالاتر برد.

مثلاً وقتی از یک بازیگر در فیلمی تنها در دو صحنه، یکی در ابتدا و دیگری در انتهای فیلم استفاده می‌شود، می‌توان با عقد قراردادی چندروزه تمام صحنه‌های مربوط به آن بازیگر را در یک نوبت تصویربرداری کرد و از نوشتن قرارداد ابلهانه بلندمدت صرف‌نظر کرد، یا به همین ترتیب در مورد یک مکان فیلم برداری به جای خارج کردن و وارد کردن بیهوده عوامل و تجهیزات تولید و صرف وقت اضافه و هزینه‌های جابه‌جایی و اسکان و …