کلاکت-clacket
فیلم و سینماکلاکت-clacket
فیلم و سینمادرباره ما
کلاکت
با صدها عنوان درباره فیلم و سینما همراه شما خواهد بود.
ادامه...
آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۱
تدوین مقدماتی | درس هفتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۱ 
مراحل عمده‌ی فرآیند ساخت یک فیلم عبارت است از: پیش‌تولید، تولید، پس‌تولید. در این درس به دنبال آن هستیم که نسبت تدوین را با هر یک از مراحل تولید بررسی نماییم. ابتدا از تدوین و پیش تولید شروع می کنیم:
۱- پیش‌تولید
مرحله پیش‌تولید در کارهای داستانی به مراحل تبدیل ایده‌ی اولیه تا تهیه فیلم‌نامه نهایی و برنامه‌ریزی‌های دقیق برای فیلمبرداری و عوامل اجرایی آن محدود می‌شود، اما در مورد فیلم مستند حجم اصلی مرحله پیش‌تولید مربوط به تحقیقات است و بر اساس نتایج تحقیقات در صورت امکان، فیلم‌نامه شکل می‌گیرد. به هر رو از منظر تدوین مهم‌ترین رویداد در مرحله پیش‌تولید، شکل‌گیری فیلم‌نامه است که به شدت به روایتِ نهایی اثر وابسته است و به ویژه در کارهای داستانی (در واقع تمامی موقعیت‌های تحت کنترل) تنظیم سیر روایی فیلم بدون در نظر گرفتن نقش تدوین اشتباه جبران‌ناپذیری خواهد بود، اما در بسیاری از مستندها (در واقع موقعیت‌های خارج از کنترل) فیلم‌نامه به طور عمده یا حتی کاملاً در مرحله تدوین شکل می‌گیرد.
تصویر ۱- نمونه‌ای از یک استوری بورد
ایده، طرح، داستان، فیلم‌نامه، استوری بورد، دکوپاژ و نهایتاً فیلم‌نامه تولید؛ این‌ها مراحل مختلف رشد متن فیلم تا رسیدن به صحنه فیلمبرداری است. فیلم‌نامه بعد از ویرایش‌ها و بازنویسی‌ها می‌تواند مصور شده و به صورت استوری بورد در آید، مرحله بعدی اضافه کردن نحوه فیلمبرداری و تمام جزئیات اجرایی به متن فیلم‌نامه است که این کار را تقطیع یا دکوپاژ می‌گویند و از مهم‌ترین وظایف تیم کارگردانی و تصویربرداری است.
تصویر ۲- قسمتی از برگه‌های دکوپاژ
۲- تولید
همان طور که در درس قبلی اشاره کردیم فرآیند فراهم‌سازی مواد خام و مایحتاج کار تدوینگر، اصلی‌ترین هدف مرحله تولید است. هرچند بسیاری فرآیندهای تولید را منحصر به مرحله فیلمبرداری می‌کنند و فرآیندهای تکمیلی بعدی مثل جلوه‌های ویژه بصری و رایانه‌ای را جزء تولید محسوب نمی‌کنند، اما از منظر تدوین، تمامی کارهای اجرایی قبل از رسیدن نتیجه کار به دست تدوینگر جزء مرحله تولید محسوب می‌شوند. بر خلاف تصور عمومی که تدوین بعد از تولید شروع می‌شود، در این مرحله نقش تدوین اهمیتی بسیار ویژه دارد که در درس‌های آینده به آن خواهیم پرداخت.
۳- پس‌تولید
به طور معمول از لحظه‌ای که دوربین‌ها خاموش می‌شوند و عوامل اجرایی تولید مرخص می‌شوند، مرحله پس‌تولید آغاز می‌شود، اینجا حاکم بلامنازع تدوین است، در این مرحله مشخص خواهد شد که شاهکاری تاریخی شکل می‌گیرد یا فضاحتی نامدار به دنیا می‌آید. در باب اهمیت این دوره بسیار گفته‌ایم اما ذکر این نکته شاید خالی از لطف نباشد که معمولاً نسبت طول مراحل تولید به پس‌تولید مانند نسبت قسمتِ روی آبِ کوه یخ، به قسمت داخل آب آن است!
بعد از تدوین و جلوه‌های ویژه که زمانبرترین و اصلی‌ترین قسمت‌های فرآیند پس‌تولید هستند، صداگذاری، آهنگ‌سازی، اصلاح رنگ و نور و ترکیب و تنظیم صدا مراحل بعدی فیلم در پس‌تولید هستند. در این درس سه مورد از مفاهیم و اصطلاحات کاربردی برای ادامه مباحث تدوین را نام بردیم. در درس بعد به معرفی برخی دیگر از اصطلاحات سینما که در تدوین کاربرد دارند از جمله راش، فوتیج، خط فرضی، خط دید و میزانسن خواهیم پرداخت.
مطالب مرتبط
- آموزش تدوین
- درس اول: تدوین چیست؟
- درس دوم: مدیریت فضای دراماتیک و حسی
- درس سوم: خلق معنی و ساختار
- درس چهارم: کمک به فرآیند تولید
- درس پنجم: محدودیت‌های تدوین در بیانِ سینمایی
- درس ششم: تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی
- درس هشتم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۲
- درس نهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۳
- درس دهم: آشنایی با اصطلاحات عمومی تدوین و سینما ۴
تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی
تدوین مقدماتی | درس ششم: تفاوت محدودیت‌های تدوین در سینمای مستند و داستانی
به نظر می‌رسد اگر فرآیند تدوین همچون آشپزی باشد، در فیلم داستانی با مواد اولیه نیمه پخته و آماده طبخ تری مواجهیم تا فیلم مستند، حتی در خیلی از اوقات تدوین در یک فیلم داستانی صرفا محدود به حدی از دخالت در نتیجه نهایی می‌شود که مشابه فعالیتی است که در آشپزی روی یک ساندویچ می‌توان انجام داد، مثلا اینکه از مخلفات متنوع کدام‌ها را و از هر کدام چقدر بریزیم یا سس چقدر باشد، یعنی صرفا یک چیدمان! اما در فیلم مستند به ویژه گونه‌هایی از فیلم مستند که فاصله بیشتری از سینمای داستانی دارند و کمتر وجوه داستان و شخصیت پردازی و… دارند به ویژه در مستندهای آرشیوی توصیفی و یا آثاری که ساختار روایی خود را پای میز مونتاژ می‌یابند، بارِ به مراتب زیاد تری بر دوش تدوین خواهد بود، ریتم، تعلیق، بازیگری و تمام آنچه سینمای داستانی دارد و در مستند همگی به موضوع و کارگردانی سپرده شده است، با این توضیح اگر از زاویه یک آشپز نگاه کنیم، شاید تدوین یک فیلم مستندِ محض، شبیه پخت فسنجان در ۲۰۰ سال قبل باشد که حتی تهیه رب انار و روغنش هم کار خود آشپز است!!
ادامه مطلب ...